Với việc đề cao cái đẹp trong mọi lĩnh vực của cuộc sống,
người Nhật có 9 nguyên tắc cơ bản trong nghệ thuật và văn hóa, được gọi
là “thẩm mỹ” – trả lời cho câu hỏi: Nghệ thuật là gì? Dưới đây là 9
quan niệm thẩm mỹ của người Nhật. Những quan niệm được người Nhật thể
hiện trong các lĩnh vực nghệ thuật như thời trang, văn hóa nhạc pop, âm
nhạc và điện ảnh.
1. Wabi-sabi (không hoàn hảo)
Bạn
có thể tưởng tượng điều gì xảy ra khi tất cả các nhân vật trong phim
đều hoàn hảo không? Với người Nhật, sự “không hoàn hảo” sẽ làm cuộc sống
trở nên thú vị hơn. Khái niệm wabi-sabi còn có nghĩa mở rộng là “không
vĩnh cửu”. Ví dụ như người Nhật cho rằng hoa anh đào (sakura) đẹp bởi nó
không nở kéo dài mãi mãi.
Miyabi thường được hiểu là “thanh lịch”, là loại bỏ tất cả những điều thô tục. Bạn có nghĩ một bộ phim có xuất hiện lời chửi thề thô tục là hay không? Theo quan niệm về Miyabi thì không.
Shibui là đơn giản, tinh tế, không phô trương. Điều đó có nghĩa là mọi thứ đẹp khi bạn là chính mình. Shibui chỉ sự nhỏ nhắn dễ thương và những gì ở trên gương mặt mình thì đều được coi là đẹp.
Iki là độc đáo. Thực tế, văn hóa Nhật Bản không tán dương sự độc đáo. Với người Nhật, iki là phải vừa độc đáo vừa tinh tế. Iki được biểu hiện qua những nhân vật trong phim mà có phong cách và thanh lịch.
Jo-ha-kyu có thể được dịch là bắt đầu từ từ rồi tăng tốc và kết thúc một cách đột ngột. Quan niệm thẩm mỹ này được áp dụng trong nghi lễ trà đạo truyền thống của người Nhật. Sau đó, được mở rộng sang cả lĩnh vực võ thuật. Ngày nay, các bộ phim, âm nhạc, quảng cáo cũng theo xu hướng jo-ha-kyu.
Theo quan niệm Yugen, cuộc sống nhàm chán khi chúng ta biết hết mọi điều. Một vài điều chúng ta nên giữ kín để tạo ra sự bí ẩn. Khi xem một bộ phim mà không phải sự kiện nào cũng được giải thích rõ ràng – đó là yugen.
Có bao giờ bạn được dạy rằng phải tuân theo kỉ luật khi học các môn võ truyền thống của Nhật Bản (và cả các môn nghệ thuật khác). Người Nhật quan niệm đạo đức và nghệ thuật làm nên sự cuốn hút.
Ensou là khoảng không gian thanh tịnh. Nó được đại diện bởi một vòng tròn, còn được hiểu là vô cực. Thật khó để diễn tả điều này. Có lẽ bạn cần dành thời gian và thiền định để hiểu được nó.
Kawaii là dễ thương. Đây là quan niệm thẩm mỹ hiện đại mà người Nhật vẫn còn đang tranh cãi. Một số người cho rằng kawaii chỉ là một phần trong văn hóa Nhật Bản. Tuy nhiên, nó đang trở thành xu hướng thẩm mỹ được ưa chuộng trong những năm gần đây.
